Op steeds meer plaatsen in het land zijn combibanen aangelegd om zoveel mogelijk schaatsdagen te kunnen realiseren en met de zomer een uitstekende mogelijkheid om te skeeleren in voorbereiding van het schaatsseizoen. Zelfs in de slappe winter 2021-2022 kon daardoor een marathon op natuurijs worden gehouden. Dankzij de combibaan in Noordlaren kon snel een mooie ijsvloer worden aangelegd. Ook in Doorn kon worden geschaatst op het snel ontwikkelde natuurijs, dankzij de inzet van vrijwilligers. Nachtelijke ploegen aan het werk om schaatsers overdag ijspret te bieden.

natuurijs combibaan schaatsen doorn

Combinanen voor het snelle ijs
Op diverse plaatsen in ons land zijn combibanen aangelegd: ijsbanen met asfalt, waarop na besproeiing en of dweilen een dunne ijslaag ontstaat. In de afgelopen periode is vanaf de jaren 90 op diverse plaatsen zo’n ijsbaan aangelegd. De ijsbaan in Doorn (U) is daar een mooi voorbeeld van. Door deze methode is in winters met enkel dagen (nachten) van min 5 graden een ijsvloer gerealiseerd. Later volgden diverse andere plaatsen.
Een ander voorbeeld is Noordlaren. De ijsvloer in deze plaats in Noord-Drenthe werd in twee nachten opgebouwd met tractor en giertank. De kunst is om goed in te spelen op de weersverwachting, met name in de nacht.

natuurijs doornsche ijsclub schaatsen

Nieuwe techniek
In Winterswijk werd deze winter een geheel nieuw type combibaan gerealiseerd: een asfaltlaag met daaronder schuimbeton. Dit schuimbeton heeft de bijzondere werking dat het de aanwezige lage kou aantrekt en vasthoudt. Daardoor kan met een beetje vorst al een ijslaag gerealiseerd worden. Dankzij deze toepassing konden maar liefst 9 schaatsdagen gerealiseerd worden; en dat in de slappe winter van 2021/2022. Het brein achter deze nieuwe techniek is ingenieur Jop van der Werff. We hebben in het veranderende weertype te maken met steeds hogere temperaturen, maar ook steeds meer extremen. Om die reden wordt ook een volgende Elfstedentocht niet uitgesloten,” aldus van der Werff. De natuurijsdeskundige die zich vooral bezighoudt met de vorming van ijs boven verharde ondergrond is in contact met Alfred Snoek van Weerplaza. Juist een snel inspelen op de temperatuur vlak boven de grond is zo belangrijk voor het benutten van die kou.

Kou beter gebruiken
Elektrotechnicus en ijsoloog Jop van der Werff heeft de laatste jaren zich vooral gericht op de ontwikkeling van de kou laag bij de grond. Juist deze kou komt veel voor en is zeer goed te gebruiken voor de ijsvorming op een vaste ondergrond. Door gebruikmaking van schuimbeton wordt de aanwezige lage kou optimaal benut. Van der Werff volgde afgelopen winters nauwlettend de weersontwikkeling op klomphoogte. Met de voorspellingen hoe deze kou zou optreden kon gereageerd worden met het starten van besproeiiing van het ijs. Hiermee was al veel ervaring opgedaan in het Westlandse De Lier, waar ze in vorige winters ook al een record aan schaatsdagen konden realiseren.

snel en lang schaatsen op natuurijs door onderlaag schuimbeton
Winterswijk: schaatsen in maart dankzij onderlaag met schuimbeton

Mooi perspectief
De in Winterswijk toegepaste techniek zou zeker op meer plaatsen gebruikt kunnen worden. De aanbreng van een onderlaag van schuimbeton met daarover heen een dunne asfaltlaag is gemakkelijk te realiseren. Daardoor zouden op meer plaatsen meer en langduriger geschaatst kunnen worden. Onlangs is deze mogelijkheid ook geopperd voor de vernieuwingen binnen het Stadspark in Groningen. Hier zou de oude drafbaan een prachtige plek kunnen zijn waar oude tijden herleven dat midden in Groningen geschaatst zou kunnen worden. Als dit lukt krijgt Groningen weer zijn oude glorie terug op schaatsgebied uit de jaren 80 van twee eeuwen geleden. Dat zou fantastisch zijn, juist omdat het ook in het noorden toch vaak net even kouder is.

MEER LEZEN/KIJKEN

Doorn

Winterswijk

Noordlaren

Ammerstol

Haaksbergen

Mogelijke toekomstige toepassingen

vorst_klomphoogte weerplaza
Temperatuur op klomphoogte; bron Weerplaza