Terugblik mini-winter 2017-2018
Op diverse plaatsen in ons land is vorige winter geschaatst op de grens van winter en lente. Het was een bijzonder weekje met ijs op diverse plekken. Maar ook met veel open plekken, waar normaal het eerste ijs lag. Vaak is dan ook op kleinere stukken geschaatst dan we gewend waren; de windwakken speelden grote parten op de reeds gevormde ijsvloeren. Onverwachts was het op andere plekken juist heel goed.
Kijk even mee hoe Nederland bezit nam van het natuurijs:
een blik op het plassengebied in het hart van Nederland
Maart 2018: Nederland stond toch nog massaal op de schaats en de ijspret was groot
De winter van 2017-2018 was wel weer een heel bijzondere. Vaak vorst in de nacht, maar overdag weer temperaturen boven nul. Veel koude wind. Een pesterige winter voor de schaatsliefhebber. En dan ineens: een krachtig hogedrukgebied boven Scandinavië; een klassieke weersituatie voor een koude luchtstroom vanuit het noorden en het oosten. Het ijs groeit, windwakken ook. We proberen het voorzichtig op ondergelopen landjes, maar zelfs daar zakten mensen door het ijs. Overal waar maar een beetje ijs lag, waagden mensen zich op het ijs. En dan een paar koude nachten en Nederland gaat massaal het ijs op. We kijken terug op een bijzondere winter.
Zondag 4 maart 2018 trotseerden velen nog het dooiende ijs; temperaturen liepen op tot 12 graden
De winter van 2017-2018 begon met natuurijs op 2 december. Diverse keren met wat dunne vliesjes op het ijs volgden. Maar pas op 8 februari was de ijsvloer voor een enkeling dik genoeg om zich erop te wagen.
De vorst van de nacht van woensdag 7 op donderdag 8 februari was op de meeste plaatsen minder dan voorspeld. Door de geringe ijsgroei was de ijsdikte op veel plaatsen dan ook minder dan 3 cm.
Dat is te dun, zelfs voor pioniers. Kleine aantallen probeerden het op diverse plekken in het land op bosvennetjes, uiterwaarden, ondiepe wateren en ondergelopen landjes. Helemaal droog bleef niet iedereen. Ook vrijdag 9 februari is her en der nog geschaatst omdat er diverse plekken in het land waren, waar lagere temperaturen gemeten waren, waaronder bij Hasselt (O) en Mook (L) is nog geschaatst op ondiep water.
Op de combibanen, waarbij water gesproeid of gedweild wordt, kon wel achter vroeg geschaatst worden. Hier stonden schaatsers na één nacht dinsdag 6 februari 2018 al op het ijs. Fantastisch dat dat kon.
Daarna volgde een periode van opnieuw vorst in de week van 19 t/m 25 februari. De temperaturen liepen echter overdag hoog op; alleen in de nachten werd wat ijs gevormd. Pas maandag 26 februari ging het harder vriezen en groeide het ijs her en der aan. Maar op veel plaatsen bleef lang open water; hele sloten bleven open, zelfs bij matige vorst. De wind had te veel invloed op de ijsvorming.
Deze winterperiode heeft weer eens laten zien hoe het zit met de schaatsgekte in ons land. Doordat er minder ijs was met meer wakken dan normaal waren velen met elkaar op een beperktere ijsvloer. Uiteindelijk konden vrijdag en zaterdag toch vele schaatsliefhebbers genieten van mooie ijsvloeren. Natuurlijk waren er plekken bij die minder veilig waren dan de normen van ijsclubs en ijsbanen aangesloten bij de KNSB. Daarom waren er ook geen tochten. Maar dat wil niet zeggen dat je tienduizenden schaatsers van het ijs kunt houden. Schaatsers zijn in principe een lastig te temmen volkje. En zeker als ze al enkele winters niet hebben kunnen schaatsen op natuurijs én zeker als ze overal ijs zien liggen waar anderen al op schaatsen.
Het navolgingseffect
Je kunt natuurlijk melden dat het ijs onveilig is; gevaarlijk te betreden. Je kunt borden plaatsen, A4-tjes ophangen, rood-witte linten aanbrengen, maar als een schaatser een ander ziet schaatsen, dan moet hij ook! Schaatsen is ook een sociaal gebeuren. Iedereen informeert iedereen. Via de mobiele telefoon, via de appjes, bellend en video-end vanaf het ijs. Of via youtube. Iedereen toont elkaar waar hij geweest is en hoe goed het was. Als ergens twee geparkeerde auto’s nabij het ijs staan volgt al spoedig een lint van auto’s. Hier moet je zijn.
Dus zonder organisatie, organiseert schaatsend Nederland zijn eigen schaatslocaties. De website van Erik Ekkel is daarin een belangrijk hulpmiddel. Een fantastisch initiatief als doorgeefluik. Geen instituut zoals een schaatsbond, maar wel met iemand die kijkt naar de doelgroepen. Zondag 4 maart 2018 zette hij de kaart op rood: nu is het niet meer verantwoord. Heel goed! En wie wel gaat schaatsen op onbetrouwbaar lenteijs moet zelf weten wat hij doet.
BEKIJK/BELUISTER MEER
- Bekijk de uitzending van de NOS over de ijsbaan in Ammerstol 2018
- Bekijk de uitzending van de NOS over de ijsbaan in de Lier 2018
- Beluister ijsverkenning in Kortenhoef met Radio 1 vrijdag 2 maart 2018
- Voor het echte schaatsgevoel naar de ijsbaan; beluister de bijdrage van Omrop Fryslan van vrijdag 2 maart 2018
IJsveiligheid
- Hoe gaan kinderen (en ouders) om met ijsveiligheid? We vroegen het Tom Dorrestijn
- Schaatsen bij 10 graden boven nul; is dat verantwoord? We vroegen het een passant: luister naar zijn aanpak en gedachtengang
Zelf het ijs op
-
- Schaats een rondje mee over één nacht ijs: het allereerste schaatsijs van 2018 was in Doorn (U)
- In Willeskop konden ze al vroeg schaatsen op de Vogelplas: dinsdag 27 februari 2018 we kijken even vanaf de rand van het ijs
- Schaats even mee over de rivier de Vlist nabij Haastrecht (Z-H) bekijk de video van zaterdag 3 maart 2018
- Schaatsen op slootjes was dit jaar hachelijk; veel lagen er open of half open; we probeerden er een bij Polsbroek (Z-H) schaats voorzichtig even mee en bekijk het ijs
