Op steeds meer plaatsen in het land zijn combibanen aangelegd om zoveel mogelijk schaatsdagen te kunnen realiseren en met de zomer een uitstekende mogelijkheid om te skeeleren in voorbereiding van het schaatsseizoen. Zelfs in de slappe winter 2021-2022 kon daardoor een marathon op natuurijs worden gehouden. Dankzij de combibaan in Noordlaren kon snel een mooie ijsvloer worden aangelegd. Ook in Doorn kon worden geschaatst op het snel ontwikkelde natuurijs, dankzij de inzet van vrijwilligers. Nachtelijke ploegen aan het werk om schaatsers overdag ijspret te bieden.

natuurijs combibaan schaatsen doorn

Combibanen voor het snelle ijs
Op diverse plaatsen in ons land zijn combibanen aangelegd: ijsbanen met asfalt, waarop na besproeiing en of dweilen een dunne ijslaag ontstaat. In de afgelopen periode is vanaf de jaren 90 op diverse plaatsen zo’n ijsbaan aangelegd. De ijsbaan in Doorn (U) is daar een mooi voorbeeld van. Door deze methode is in winters met enkel dagen (nachten) van min 5 graden een ijsvloer gerealiseerd. Later volgden diverse andere plaatsen.
Een ander voorbeeld is Noordlaren. De ijsvloer in deze plaats in Noord-Drenthe werd in twee nachten opgebouwd met tractor en giertank. De kunst is om goed in te spelen op de weersverwachting, met name in de nacht. En dat wordt steeds belangrijker. Veel ervaringen met tijdig sproeien op een koude ondergrond is opgedaan in de Lier (Westland) Hierdoor konden ze in slappe winters een record aan schaatsdagen realiseren.

natuurijs doornsche ijsclub schaatsen

Nieuwe techniek
In Winterswijk is een geheel nieuw type combibaan gerealiseerd: een asfaltlaag met daaronder schuimbeton. De vele luchtbelletjes in het schuimbeton – minieme holtes met stilstaande lucht – zorgen voor een warmte-isolerende werking. De gestage warmtestroom omhoog, vanuit de grond onder de baan, wordt hierdoor geblokkeerd. Het principe achter de warmtestroom blokkerende werking van stilstaande lucht kun kom je in de natuur op veel plaatsen tegen. De verentooi van vogels en de vacht bij veel diersoorten zijn daar mooie voorbeelden van. Dankzij deze toepassing konden maar liefst 9 schaatsdagen gerealiseerd worden; en dat in de slappe winter van 2021/2022. Het brein achter deze nieuwe techniek is ingenieur Jop van der Werff. Juist een snel inspelen op de temperatuur vlak boven de grond is zo belangrijk voor het benutten van alle aanwezige koude. In de aanloop van de winter 2024-2025 kon in Winterswijk worden geschaatst zelfs zonder dat de luchttemperatuur onder nul was gekomen. Door gebruikmaking van schuimbeton wordt de aanwezige lage kou optimaal benut. Een verdere optimalisering van de vroege ijsvorming is bereikt door het wit maken van het oppervlak van de baan.

snel en lang schaatsen op natuurijs door onderlaag schuimbeton
Winterswijk: schaatsen in maart dankzij onderlaag met schuimbeton

Mooi perspectief
De in Winterswijk toegepaste techniek zou zeker op meer plaatsen gebruikt kunnen worden. De aanbreng van een onderlaag van schuimbeton met daarover heen een dunne asfaltlaag is gemakkelijk te realiseren. Daardoor zouden op meer plaatsen meer en langduriger geschaatst kunnen worden. De in december opgerichte Club van Natuurijs maakt zich hard voor juist dit soort oplossingen.

MEER LEZEN/KIJKEN

Club van Natuurijs

Doorn

De Lier

Winterswijk

Noordlaren

Ammerstol

Haaksbergen

Mogelijke toekomstige toepassingen

vorst_klomphoogte weerplaza
Temperatuur op klomphoogte; bron Weerplaza