Scandinaviers hebben van oudsher veel ervaring opgedaan met de veiligheid op natuurijs. In Zweden, Noorwegen en Finland ligt in de regel maandenlang ijs. Daardoor zijn ze gewend met het ijs om te gaan. Je zou denken dat door de lange vorstperiodes de wateren in die landen veilig te beschaatsen zijn, maar dat is toch zeker niet op alle plaatsen zo. Zo kan op veel plaatsen onderstroming voorkomen door rivieren. Ook de grote meren hebben hun gevaren. En daarom staat de veiligheid hoog in het vaandel.
Bijna geen ijsclubs
Echte ijsclubs zoals wij die kennen (die de dikte van het ijs meten en de veiligheid bewaken op de toertochten) zijn er in Scandinavië nauwelijks. Mede omdat schaatsers steeds op andere plaatsen gaan schaatsen, waar het ijs het beste is: liefst vrij van sneeuw en zo hard en dik mogelijk. Daarom ligt de verantwoordelijkheid bij de schaatsers zelf. Ze gaan goed uitgerust op pad met de nodige veiligheidshulpmiddelen én ze gaan nooit alleen.
Scandinaviers hebben van oudsher veel ervaring opgedaan met de veiligheid op natuurijs. In Zweden, Noorwegen en Finland ligt in de regel maandenlang ijs. Daardoor zijn ze gewend met het ijs om te gaan. Je zou denken dat door de lange vorstperiodes de wateren in die landen veilig te beschaatsen zijn, maar dat is toch zeker niet op alle plaatsen zo. Zo kan op veel plaatsen onderstroming voorkomen door rivieren. Ook de grote meren hebben hun gevaren. En daarom staat de veiligheid hoog in het vaandel.
Bijna geen ijsclubs
Echte ijsclubs zoals wij die kennen (die de dikte van het ijs meten en de veiligheid bewaken op de toertochten) zijn er in Scandinavië nauwelijks. Mede omdat schaatsers steeds op andere plaatsen gaan schaatsen, waar het ijs het beste is: liefst vrij van sneeuw en zo hard en dik mogelijk. Daarom ligt de verantwoordelijkheid bij de schaatsers zelf. Ze gaan goed uitgerust op pad met de nodige veiligheidshulpmiddelen én ze gaan nooit alleen.
Op z’n Zweeds in Nederland en andere landen
In ons land zijn er twee clubs die op dezelfde manier weken als de Scandinaviers die schaatsen met een volledige bepakking: de HLSK en de Nederlandse toerschaatsvereniging (NTSV). Beide clubs maken van het Zweedse veiligheidssysteem met het rijden in kleine groepen. Door deze aanpak is het mogelijk om op dunner ijs te rijden dan de Nederlandse ijsclubs die onder de KNSB vallen; daarbij is 12 cm de ijsdikte waarbij tochten georganiseerd worden. Omdat dit in de steeds kortere winters maar niet gebeurd zoeken beide clubs het meest veilige ijs in binnen- en buitenland op om daar te schaatsen met bepakking en veiligheidsuitrusting.
In de zomer voorbereiden op veiligheid in de winter
Zowel de HLSK en de NTSV organiseren bijeenkomsten om in de zomer te oefenen met veilig uit het water klimmen met schaatsen aan, kleding en bepakking. In het Zeeds wordt het doorzakken op het ijs plurrning genoemd. En dat doorzakken + het eruit kimmen kan je heel goed oefenen zonder ijs.
De HLSK schrijft hiet meer over op hun site: plurrning-hoezo-in-een-verwarmd-zwembad
De NTSV organiseerde op 1 september een bijeenkomst aan het water om te oefenen hoe je met ijspriemen op dikker ijs weer uit het water kan komen. Alles wat je in de zomer oefent is meegenomen. Op onderstaande foto zie je dat de benen ook helpen om jezelf op veiliger ijs te krijgen. Op 29 september 2024 wordt weer een plons-bijeenkomst gehoufden en dan in Naarden.
Dit zijn belangrijke hulpmiddelen als je op pad gaat op onzeker ijs:
- Stokken (om de dikte van het ijs te testen en bij vallen in wakken)
- IJspriemen (om uit een wak te klimmen)
- Reddingslijn (om naar anderen uit te werpen)
- Iets om te blijven drijven (rugzak met luchtig gepakte kleding in plastic)
- Medeschaatsers (die elkaar kunnen helpen)
LEES/KIJK MEER
- Schaatsen over dun ijs: omgaan met natuurijs op een speciale manier
- Bekijk het boek: Over ijs Zwerven over bevroren water
- Instructiefilmpje Zweedse veiligheidshulpmiddelen in symbolen
- Zweedse veiligheid op Nederlands ijs (HLSK)
- Nederlandse Toerschaatsvereniging (NTSV)
- Site over veiligheid op natuurijs (Noorse tekst)
- Zweedse site over ijsveiligheid
- Instructievideo in het Noors
- Door het ijs en dan? (Zweedse tekst)
- Door het ijs zakken doe je zo
- Achtergronden en termen over natuurijs (Zweedse tekst)
